7 PROGRAM RAMOWY UE

http://instrumentyfinansoweue.gov.pl/7pr.php

Na stronach internetowych Krajowego Punktu Kontaktowego pojawiło się ciekawe podsumowanie polskiej partycypacji w 7 Programie Ramowym UE będącego największym mechanizmem finansowania i kształtowania badań naukowych na poziomie europejskim w latach 2007-2013. Jego budżet wynosił prawie 54 miliardy euro i był o 60% większy od swojego poprzednia 6 Programu Ramowego. O fundusze mogły ubiegać się instytucje naukowe (uniwersytety, akademie, instytuty), jednostki przemysłowe (małe i średnie przedsiębiorstwa, duży przemysł), organizacje (federacje, stowarzyszenia), jednostki rządowe i samorządowe, organizacje pozarządowe oraz inne prywatne i publiczne jednostki posiadające osobowość prawną.

A wracając już do samej analizy dokonanej przez KPK w 7 Programie Ramowym w praktycznie wszystkich rankingach Polska uplasowała się na 13-15 pozycji pośród państw członkowskich. Polska uzyskała dofinansowanie w wysokości 427 mln euro oraz uczestniczyła w najbardziej zaawansowanych badaniach i w rozwoju najnowszych technologii w projektach o łącznym budżecie 11,7mld euro (1,46% budżetu wszystkich projektów). Licząc średnio, że w każdym zespole pracuje 5 specjalistów to można przyjąć, że około 10 tysięcy naukowców i przedsiębiorców wzięło udział  bezpośrednio w 7PR, co też przełożyło się na nawiązanie nowych kontaktów w sferze nauki i biznesu oraz rozwój własnego potencjału. Ponadto Polska należy do grupy państw odzyskujących ponad 100% wkładu do budżetu programu ramowego, a ze wskaźnikiem na poziomie 112% odzysku zajmujemy 10 pozycję pośród UE28. Niestety dalej jest już nieco gorzej. 

Wskaźnik innowacyjności dla Polski wyniósł niecałe 0,30 przy średniej UE 0,55 co stawia nas 4 ewentualnie 5 miejscu od końca. Polska okazała się nieinnowacyjnym krajem, rozwijającym jedynie w niewielkim stopniu własne technologie. Jej roczny przyrost w wysokości 0,5%  świadczy tylko o tym, że Polska potrzebuje wielu lat na podwojenie wskaźnika i dołączenie do rodziny krajów lokujących się w średniej unijnej i to jeszcze  przy założeniu, że pozostałe kraje pozostaną w miejscu.

Problemem jest również niski udział polskiego przemysłu zainteresowanego podejmowaniem badań i współpracą europejską w zakresie rozwoju technologii. Liderami uczestnictwie w 7PR są zdecydowanie jednostki naukowe. Polska plasuje się na 2 pozycji pod względem procentowego uczestnictwa jednostek naukowych w projektach 7PR przy jednoczesnej 26 pozycji z uwagi na procentowe uczestnictwo przemysłu. Ponieważ „Program Ramowy Horyzont 2020” nakierowany jest na podniesienie innowacyjności w gospodarce oraz konkurencyjności przedsiębiorstw wyzwaniem staje się więc nasz udział w tym programie. Bez większego udziału polskich przedsiębiorstw nie będzie można zwiększyć naszego uczestnictwa. 

Aby zwiększyć polski potencjał badawczy Polska powinna zwiększyć nakłady w tym zakresie do poziomu co najmniej 2,0% PKB. Niestety założony przez polski rząd wzrost maksymalny do poziomu 1,7% świadczy o tym, że zamiast konkurować z najlepszymi będziemy dreptać w miejscu, ewentualnie będziemy się mierzyć  z Grecją czy Portugalią, bo te państwa według statystyk zajmują podobne miejsce co Polska. 

Autorzy „Analizy udziału Polski w 7PR UE ” podkreślają, że dzięki 7PR Polska weszła do grupy najbardziej aktywnych państw i zbudowała solidne podstawy do zajęcia kluczowego miejsca w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Jednocześnie rekomendują przypisane środki wykorzystać w bardziej optymalny sposób, nakierowany bardziej na realizację polskich interesów technologicznych i społeczno-ekonomicznych.  Celem powinna być transformacja jakościowa w kierunku większej liczby koordynacji, zwiększenia udziału przedsiębiorstw oraz koncentracji na realizacji projektów, które są istotne z punktu widzenia polskiej gospodarki i rozwoju społeczno-gospodarczego. Ponadto autorzy sugerują stworzenie całej otoczki obejmującej zamawianie badań, lobbing, ich ewaluację oraz realizację. Dodatkowo by polepszyć wizerunek należałoby wzmocnić uczestnictwo w podprogramach takich jak ERC, EIT czy MSCA.

Więcej informacji można znaleźć już w samym raporcie dostępnym na stronach Krajowego Punktu Kontaktowego (http://www.kpk.gov.pl/?page_id=22776).